Eerste jaars studenten BOL4 bouwkunde op het ROC ter AA ‘bouwen’ met AutoCad aan de virtuele Vitruviaanse stad Mirlona aan een bevaarbare rivier in Noord Italië. Ze ontdekken dat die stad best wel slim en duurzaam in elkaat zit!
Vitruvius
De Romeinse ingenieur, architect en militair Vitruvius heeft tussen de jaren 30 en 20 voor Christus “De Architectura” geschreven. Dit is een verzameling van tien boeken over stadsplanning, bouwmaterialen, tempels & de orden in de architectuur, civiele bouwwerken, woongebouwen, vloeren & pleisterwerken, waterleidingen & aquaducten, wetenschappen die de architectuur beinvloeden en de bouw & gebruik van machines.
De Vitruviaanse mens
David Macaulay
In mijn tienerjaren verslond ik de boeken van David Macaulay. David is een begenadigde technisch tekenaar en hij maakte een fascinerend beeldverhaal over de bouw van De Stad. David heeft hierbij het eerste boek van Vitruvius gebruikt. In prachtige tekeningen laat hij de ontwikkeling van de stad zien, vanaf de stichting tot en met de voltooiing.
De stad. Het verhaal van de Romeinse stedenbouw
Duurzame stad
Religie en tradities stelden eisen aan de locatiekeuze van de stad. Zo moest de stad op een gezonde plaats worden gesticht op voldoende afstand van stilstaand water. Da ar zouden ongezonde dampen uitkomen ( mal aria = slechte lucht) Het terrein moest op een licht hellend vlak staan, zodat de stad een natuurlijke waterafvoer heeft. Rioleringen lagen zo automatisch al op afschot. Stadshygiëne was een belangrijk item.
Vitruvius was niet bijgelovig, maar hij voelde wel aan, dat het offerritueel voorafgaand aan de definitieve locatiekeuzekeuze belangrijk was. Hierbij werd een beest geslacht, dat in het gebied leefde. De kleur van diens ingewanden werden door priesters beoordeeld en hier hing het van af of er op deze plaats een stad mocht worden gebouwd. Met de wetenschap van vandaag zien we hier al een vroeg milieutechnisch onderzoek in.
Romeins offerritueel
De stad was georiënteerd en daarmee waren de bouwwerken optimaal aangepast aan de vier windrichtingen: Het zuiden met de zomers hitte, het westen met de regen, het noordoosten met de koude winterwinden zonder zon. Er was regelgeving over de straatprofielen, waarbij er een gezonde verhouding was tussen de straatbreedte en de bebouwingshoogte, zodat er altijd voldoende bezonning en beluchting in de gebouwen plaats kon vinden. In het noordoosten, waar de koude winterwinden vandaan komen, was hoogbouw toegestaan. Hierdoor fungeerde deze ook als een “windscherm” voor de stad.
De romeinse stadswoning, de domus maakte gebruik van het sturen en regelen van natuurlijke luchtstromen voor verkoeling. Het atrium met water zorgde in de zomer voor een verkoelende lucht. Daarnaast was deze ook een private drinkwaterreservoir.
Domus Marcus, de Romeinse stadswoning. tekening van en student
Vitruvius en David Macaulay laten zien dat de romeinse stad het resultaat was van eeuwenlange nauwgezette aanpassingen naar efficiëntie en perfectie van die tijd. Onze bouwkundigen in spé kunnen hier nog veel van leren.
.
AutoCad
De efficiënte Romeinse stad bestaat uit een systeem van herhalingen en prefab. Het strakke stadsgrid bepaalde de afmetingen van woonblokken. Grote openbare gebouwen en verdedigingswerken werden opgebouwd uit prefab natuursteen bouwblokken. Voor de eerste jaars student BOL4 zijn dit een ideale digitale tekenopdrachten, waarbij ze slim met AutoCad moeten omgaan. Object snaps, Repetities, wBlocks, layers et ctera moeten er aan te pas komen voor de bouw van deze stad.
Ze beginnen met kleine onderdelen en in de laatste lessen wordt alles geassembleerd tot één stadsplattegrond van ongeveer 700 bij 800 meter
In deze opdracht snijdt het mes aan meerdere kanten, enerzijds maken de studenten diepgaand kennis met de geschiedenis van de bouwkunde inclusief het duurzaamheidsaspect en anderzijds krijgen ze goed de digitale basisvaardigheden van AutoCad onder de knie. Deze kunnen ze straks goed gebruiken voor het volgend tekenprogramma; Revit.
arie van kuijk architect & docent bouwkunde 